प्रसङ्ग–१ 
‘कोलिण’ नाम ‘वीर भडु कु देश, बावन गढ कु देश’ अर्थात वीर, बहादुर र बाउन्न किल्लाको मुलुक गढवालमा आस्थाका साथ बोलाइने एक वीर महिला र देवीको नाम हो । सन् १८०४ पछि गोरख्याणीको (त्यसबेला गोर्खालीलाई गढवालीहरूले गोरख्याणी भनी बोलाउथेँ, अहिले गोरख्याणी शब्द ‘क्रुरता र अमानवीयता’को पर्यायवाचीका रूपमा प्रयोग गरिन्छ) कब्जामा रहन गएको गढवाल क्षेत्रमा भएको अत्याचारको कहर विरुद्ध एक्लै लडेकी योद्धा हुन् कोलिण । 
गोरख्याणीहरूले उनको नृशंस तरिकाले हत्या गरेका थिए, उनको नाक, कान र स्तन काटेर ज्यूँदै जलाएका थिए । स्थानीय विश्वासअनुसार उनलाई जगतकी देवी मानेर पूजा पनि गरिन्छ । जगत देवी अर्थात् ‘जगदेई’ले रक्षा गर्छन् भन्ने मान्यता राखिन्छ । ‘जगदेई की कोलिण’को नाक, कान र स्तनविहीन मूर्तिलाई गढवालको एक मन्दिरमा स्थापित गरेर राखिएको छ । उत्तराखण्ड भारतका जनता अझै पनि ‘जगदेई की कोलिण’लाई स्वाभिमान र सहादतकी प्रतीकका रूपमा लिन्छन् ।

प्रसङ्ग–२
वि.सं १९०४ को कोतपर्वबाट उदाएका जङ्गबहादुर राणा र राज्यको अत्याचारबाट मुक्ति पाउनविरुद्ध गोर्खाली फौजविरुद्ध छापामार युद्ध लडेका अछामका बलदेव शाही ‘बाँकावीर’लाई वि.सं. १९०५ मा प्राइममिनिस्टर एवं कमान्डर इन चिफ जङ्गबहादुर राणाले काट्ने आदेश दिएका थिए । बाँकावीर नेपालको पहिलो ज्ञात सहिदका रूपमा चिनिन्छन् ।